Cause and Effect

Όταν με το ποδήλατο πάτησα ένα καρφί, το λάστιχο ξεφούσκωσε βίαια και απότομα και έμεινε εκεί μία ζαρωμένη σκασμένη σαμπρέλα.

Στην ολιγόλεπτη στάση για ζεστό καφέ το ποτηράκι του καφέ ήταν τρύπιο και το πολύτιμο ρόφημα χυνόταν αργά στην άσφαλτο.

Στο τέλος της ημέρας και πριν βγει το φεγγάρι, ένας μετεωρίτης έσκισε τον ουρανό, έσκασε με ορμή στο απέναντι χωράφι και σήκωσε τόση σκόνη όση τελικά χρειαζόταν για να καλύψει όλη τη Γη, να κρύψει τον ήλιο, και να πέσει ψύχος, τόσο όσο ο χειρότερος πυρηνικός χειμώνας.

Όλη η παραπάνω ιστορία, το κάθε κομμάτι της, η κάθε πρόταση της, έχει κάτι το οποίο είναι κοινό και πανανθρώπινο.

Τι είναι αυτό όμως?

Στα αγγλικά το λέγανε cause and effect. Στα ελληνικά, αίτιο και αποτέλεσμα.

Το καρφί έσκισε το λάστιχο, ο καφές χύθηκε γιατί το ποτήρι ήταν τρύπιο, η Γη πάγωσε επειδή σηκώθηκε σκόνη επειδή έπεσε ο μετεωρίτης.

Η κοινή λογική είναι απόλυτη. Πρώτα υπήρξε η αιτία και μετά εμφανίστηκε το αποτέλεσμα. Μονόδρομα, καθολικά, παγκόσμια πάντα παρατηρούσαμε το ίδιο πάντα παρατηρούμε το ίδιο.

Θα ήταν ωραίο αστείο ξαφνικά η χρονική σειρά αιτίου και αποτελέσματος να αναστρεφόταν. Δηλαδή πρώτα εμφανίζεται το αποτέλεσμα και με βάση εκείνο να προκύπτει η αιτία.

Όταν ήμουν με το ποδήλατο, επειδή το λάστιχο ξεφούσκωσε απότομα και βίαια φυσικά αμέσως μετά πάτησα ένα καρφί.

Στην ολιγόλεπτη στάση για ζεστό καφέ, το μαύρο υγρό άρχισε να χύνεται αργά στην άσφαλτο και μετά από 3 δευτερόλεπτα άνοιξε μια μικρή τρυπούλα στο πάτο του.

Η γη πάγωσε σαν να ήταν πυρηνικός χειμώνας και ως λογικό συμπέρασμα αμέσως μετά έπεσε ένας μετεωρίτης.

Ugh ?

Σκεφτείτε πόσα παράδοξα μπορούν να εμφανιστούν στην διάρκεια της ζωής σας. Επειδή στα γεράματα σας πάθατε οστεοπόρωση αυτό είχε ως αποτέλεσμα όταν ήσασταν μικροί να μην πίνετε πολύ γάλα. Ή, γεννηθήκατε εσείς και ακριβώς μετά έκανε σεξ ο προ-πάππους με την προγιαγιά σας.

Με λίγα λόγια το αποτέλεσμα δημιουργεί το κίνητρο και την αιτία.

Δυστυχώς λίγο πολύ αυτός είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση σύμφωνα με τις πιο μοντέρνες και λεπτεπίλεπτες θεωρίες, που επίσης δυστυχώς επιβεβαιώνονται πειραματικά η μία μετά την άλλη. (συνεχίστε την ανάγνωση και θα αρθούν τα παράδοξα λίγο παρακάτω)

Τι λένε δηλαδή;

Για την ακρίβεια πριν συμβεί ένα γεγονός υπάρχει μια θάλασσα πιθανοτήτων εκ των οποίων μία γίνεται αποστεριόρι πραγματικότητα αφού συμβεί το γεγονός.

Δες αυτό:

Έχεις την πλάτη σου γυρισμένη σε ένα γήπεδο μπάσκετ και ξέρεις ότι σε κάποιο σημείο υπάρχει ένας ακίνητος κώνος της τροχαίας.

Όσο η πλάτη σου κοιτάει στο γήπεδο δεν ξέρεις που είναι, μόλις όμως γυρίσεις και κοιτάξεις βρίσκεται σε μία και μοναδική, συγκεκριμένη θέση. Η ερώτηση είναι, πριν κοιτάξεις, ο κώνος ήταν όντως εκεί όπου τον είδες?

Και για να το πάμε παραπέρα, μπορείς να ξανατραβήξεις το βλέμμα σου εκτός γηπέδου και να το ξανακοιτάξεις όσες φορές θέλεις. Χίλιες, δέκα χιλιάδες , όσες χιλιάδες φορές θέλεις. Ο κώνος θα είναι σίγουρα στην ίδια θέση. Όμως ξανά η ερώτηση είναι άλλη, όσο δεν κοιτούσες, ο κώνος είσαι σίγουρος ότι ξέρεις που ήταν?

Αν η απάντηση είναι ναι, η κβαντομηχανική θα σου πει όχι.

Όσο δεν κοιτούσες, ο κώνος βρισκόταν ταυτοχρόνως παντού μέσα στο γήπεδο. Όλες αυτές οι θέσεις εμπεριέχουν μέσα τους μία πιθανότητα η καθεμία, έτοιμες να σου χιμήξουν τη στιγμή που θα κοιτάξεις.

Μόλις κοιτάξεις πέφτει το συμπαντικό ζάρι και όπου κάτσει η ζαριά, εκεί θα είναι και ο κώνος.

Ναι αλλά θα μου πεις, κάθε φορά και όσες φορές το κάνω, πάντα ο κώνος θα είναι στο ίδιο σημείο.

-Τι ζάρι είναι αυτό που πάντα φέρνει εξάρες , ή πόσο κωλόφαρδος είμαι κάθε φορά.

Το συγκεκριμένο ζάρι δεν είναι ζυγιασμένο όσο θα έπρεπε για να παίξει σε κάποιο τραπέζι ενός καζίνο. Για την ακρίβεια η πι8ανότητα να έρθουν εξάρες είναι 99.9999….. % και οι πιθανότητες να έρθει οποιοσδήποτε αριθμός μεταξύ του 1 και 5, μοιράζονται εξίσου το υπόλοιπο 0.0000…..1 % που απομένει.

Έτσι ο κώνος, κάθε φορά (σχεδόν) θα είναι εκεί που ήταν και την προηγούμενη φορά, κάτι που δεν μας κάνει έκπληξη από την καθημερινή εμπειρία μας.
Φαντάσου τώρα ότι στην πραγματικότητα ο κώνος δεν είναι απαραίτητο να είναι μέσα στα όρια του γηπέδου, αλλά σε κάθε μία από τις ατελείωτες σπιθαμές του σύμπαντος. Έτσι κάθε φορά που κοιτάς, πέφτει ένα ζάρι, με τόσες έδρες όσες και οι σχεδόν άπειρες θέσεις του σύμπαντος, με μία συγκεκριμένη θέση να είναι το φαβορί.

Αύριο το πρωί όταν ξυπνήσεις, υπάρχει πιθανότητα να ανοίξεις τα μάτια σου, και να συνειδητοποιήσεις ότι βρίσκεσε στον Άρη. Η πιθανότητα αυτή όμως είναι τόσο μικρή, που αν ζούσες από την αρχή δημιουργίας του σύμπαντος, δηλαδή για 13,7 δις χρόνια, και έπαιζες κάθε πρωί με το ζάρι μάλλον δεν θα το είχες πετύχει ακόμα. Είναι σαν να παίζεις λόττο και να πρέπει να πιάσεις όχι 6 στους 49 αριθμούς, αλλά 6 στους 10000000000000……..00000 αριθμούς.

Τέλος όμως με τους αριθμούς. Το φανταστικό, δεν είναι εκεί. Το φανταστικό είναι τι συμβαίνει μέχρι το πρωί να ανοίξεις τα μάτια σου, ή κάθε φορά που κοιτάς κάτι.

Μέχρι να ξυπνήσεις, δεν είσαι ούτε στη γη, ούτε στο κρεβάτι σου, ούτε στον Άρη, δεν είσαι πουθενά συγκεκριμένα.

Που είσαι ;

ΠΑΝΤΟΥ

Είσαι ταυτοχρόνως και στον Άρη και στη γη και στο κρεβάτι σου, και στο στομάχι ενός αλιγάτορα, στα χέρια ενός δολοφόνου, στο ψηλότερο βουνό του Κρόνου, στην Ανδρομέδα, και σε ΟΛΑ τα σημεία του σύμπαντος. ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ.

Μόλις ανοίξεις τα μάτια σου, καταρρέει αυτή η "πανταχού-παρόν-ότητα" και το ζάρι σκάει σε ένα από όλα αυτά, συνήθως στο κρεβάτι σου, αν βέβαια δεν ξενοκοιμήθηκες το προηγούμενο βράδυ.

Το ίδιο συμβαίνει και για όλα τα πράγματα που δεν είναι στο οπτικό σου πεδίο. Όσο δεν βλέπεις κάτι, αυτό είναι τα πάντα και είναι παντού, βρίσκεται όπως λένε σε υπέρθεση.

Μόλις κάτι παρατηρηθεί στο παρόν, και πέσει το ζάρι, τότε γίνεται αναγκαία η ύπαρξη μίας αιτίας που το έφερε εκεί που το έφερε. Δηλαδή, αν ο καφές είναι το πρωί μέσα στο όμορφο βαζάκι, τότε δημιουργείται αυτόματα στο παρελθόν μία αιτία για την οποία βρίσκεται εκεί, πχ, επειδή ο καλός σας φίλος Τρόμος σας το έστειλε δώρο από το ταξίδι του στην Βραζιλία.

Και ακριβώς εκείνη τη στιγμή, έχει δημιουργηθεί το παρελθόν για να έχει νόημα το παρόν.

Πόσο πίσω πάνε τα πράγματα όμως;

Αν ο τρόμος έστειλε δώρο το βαζάκι με τον καφέ, σημαίνει ότι εκ νέου πρέπει να δημιουργηθεί στο παλιότερο παρελθόν μία παλιότερη αιτία που θα δικαιολογεί το ταξίδι του, όπως πχ, ότι ήθελε να πάει εκδρομή κάπου εξωτικά. Και συνεχίζει,…, για να ήθελε να πάει κάπου εξωτικά, ακόμα πιο πριν έπρεπε να είχε δει φωτογραφίες της Βραζιλίας σε κάποιο όμορφο περιοδικό…. κ.ο.κ.

Η ιστορία θα πάει τόσο πίσω, όσο;

Όσο το πρώτο δευτερόλεπτο που δημιουργήθηκαν…………..........τα πάντα. (όχι τα ζωάκια)

Με λίγα λόγια οποτεδήποτε ανοιγοκλείνεις τα μάτια σου και βλέπεις μία πεταλούδα, το σύμπαν έχει δημιουργηθεί*, έχουν περάσει* 13,7 δις χρόνια κοσμογονικών γεγονότων, ετοιμάστηκε* η γη, γεννήθηκες*, γεννήθηκε* η πεταλούδα, ήρθε* δίπλα σου, απλά και μόνο για να σου δώσει το σύμπαν μία εξήγηση για μία και μόνο εικόνα.

(*ίσως Ο Τρόμος θα έπρεπε να εισάγει εδώ έναν νέο γλωσσικό Χρόνο, π.χ. τον "Παρατατικό Μέλλοντα", ή κάπως έτσι, για να αποδώσει το ακριβές νόημα)

Ρομαντικό έτσι?

Το ίδιο ισχύει και αν αντικαταστήσεις στην παραπάνω παράγραφο την λέξη πεταλούδα με την λέξη σκατό.

Το σύμπαν δεν σε αγαπάει πάντα. Αλλά σίγουρα συνωμοτεί.

Και για να ολοκληρώνω σιγά σιγά, και να απαντήσω στην φίλη Μπλουμ, το τι θα δεις όταν ανοίξεις τα μάτια σου, εφόσον πρώτα συμβαίνει Αυτό και μετά δημιουργείται η αιτία Του, δεν έχει απολύτως καμία σημασία τι είναι, ούτε μπορεί να προβλεφθεί, πολύ απλά γιατί πηγάζει αυθόρμητα. Μπορεί να είναι μία πεταλούδα, ή ένα σκατό, ή ένας φίλος, ή ένας εξωγήινος με 8 κεφάλια, ή ένα έργο του πικασό, ή μία θολή εικόνα, ή μια χαοτική ασυναρτησία ήχων. Οτιδήποτε μπορείς ή δεν μπορείς να φανταστείς.

Και το σύμπαν καπάκι θα φτιάξει την τέλεια ιστορία, ως εξαιρετικός σκηνοθέτης, που θα δικαιολογεί τα αδικαιολόγητα.